Waarom rouw meer aandacht verdient...

Iedereen rouwt wanneer je moet afscheid nemen van een dierbare. 

Ik, jij, iedereen.

Dood hoort bij het leven, leven hoort bij de dood.
Het is de enige, en niets meest vrolijke, zekerheid die ons leven biedt.

Dus dan denk je: iedereen doet het, verwerkt het: ik dus ook.

Zo simpel zit de complexe realiteit van rouwen echter niet in mekaar.

Maar toch probeer je het. 

En gaat het echt het niet, dan probeer je dit geheim te houden. 

Extra aandacht aan schenken, op alle niveau’s, is niet het eerste (en ook niet het tweede) waar je aan denkt. 

En waarom zou je ook? Vanuit politieke en bureaucratische sferen krijg je die boodschap niet mee. Op 1 tot 3 dagen ‘rouwverlof’ zou je volgens hen genoeg tijd moeten hebben gehad om alles administratief en juridisch in orde te brengen, een begrafenis te regelen (en bij te wonen) en tot slot alles genoeg ‘verwerkt’ hebben om asap terug aan het werk te kunnen gaan. (Een verlies kan je nooit verwerken. Dat is de harde, soms pijnlijke, realiteit. Een verlies, en bijhorend rouwproces, draag je je leven lang mee.) Alles moet dus vlug, economisch interessant en efficiënt gaan. Maar opnieuw: zo zit de realiteit niet elkaar. 

Waneer realiteit en beleid niet matchen, zie je drama’s opduiken zoals een mama van een overleden kindje die blijft doorgaan, in alle stilte probeert te verwerken (want alle vrienden en familie hebben na enkele jaren het wel gehad met dan ‘rouwen’) en tot slot maandenlang zowel fysiek & mentaal kapot thuis zit en economisch helemaal niet meer rendeert. Wat zeg ik? Zelf kost aan de maatschappij. Je ziet de papa die zich stort in zijn werk om te vergeten, uren/dagen/maanden lang werkt (klinkt economisch interessant toch?), tot de dag dat het opkroppen/negeren en vermijden niet meer lukt en het ook voor hem allemaal teveel wordt om te dragen. En dan de broer die jaren later nog last heeft van fysieke, aspecifieke pijnen. 

Oké, ik hoor je al denken: “Ja, zeg, wat een overdreven voorbeelden, dit gebeurd toch niet bij iedereen?” En dat is correct. 

Elke persoon op deze aardbol heeft dan ook een andere draagkracht, ander verleden, gewoontes en probleemoplossend vermogen. Hij of zij heeft ook een specifieke rouwstijl en al dan niet steun van vrienden & familie in moeilijke tijden. 

Maar bij wie dit wel voorvalt, is dat een harde realiteit met zware gevolgen. 

Een gebrek aan hoop, moed, inkomsten, veiligheid, geborgenheid en ga zo maar door. 

Rouwen beïnvloedt het leven dan ook op alle mogelijk manieren. 

Het verandert je gedrag, denken, emoties en lichaam. 

Een rouwproces correleert dan ook zowel met mentale stoornissen als fysieke pijn.
We zien rouw als iets normaal & gewoon, maar als we dit alles weten, is het dan ook zo? En kijk even naar jezelf: voelt rouwen ook zo? Nee dus. 

We voelen ons eigen rouwproces als abnormaal aan. 

Ze strookt niet met onze verwachtingen en het verwachtingspatroon van onze omgeving. Van onze familieleden tot aan de maatschappij an sich. 

Er is echt niets abnormaals met ons, ons gedrag, onze gedachten, onze emoties en ons lichaam. Er is iets mis met het culturele & institutionele idee van rouw dat in Vlaanderen leeft. 

We moeten dringend afstappen van de idee dat rouw iets tijdelijks en vergankelijk is. 

En om hieraan iets te doen, waarbij we mensen het belang van zelfzorg en rouwen laten inzien, is stap 1: het rouwverlof te verlengen.  Het is iets waar ik persoonlijk graag wat belastingen voor zou betalen of mijn werknemers zou gunnen. 

Omdat ik weet dat op langere termijn dit beter is voor ons mentaal en fysiek welzijn. Waarbij er minder kans is op andere mentale aandoeningen of langdurige ziektes. 

Omdat het zelfs beter is op economisch vlak, je weet wel ‘geld’, waar de aardbol (helaas) de laatste decennia rond draait. 

Moeten we niet de boodschap geven als maatschappij dat zelfzorg, tijd en rust belangrijk zijn? Dat je pas voor een ander kan zorgen als je voor jezelf zorgt? Dat het oké is om tijd te nemen voor jezelf? Of gaan we in plaats daarvan door met het aloude “doordoen. niet zagen, niet klagen.”, iets waarvan we de (negatieve) gevolgen dagelijks kunnen zien? 

Ik weet welke keuze is zou maken.

En ik hoop: jij ook.